List otwarty do "Gazety Wyborczej"

List otwarty Fundacji Trans-Fuzja, transpłciowej społeczności i osób sojuszniczych do „Gazety Wyborczej”

„Gazeta Wyborcza” od grudnia 2020 r. legitymizuje transfobię poprzez publikację transfobicznych artykułów, rzekomych listów do redakcji i wywiadów, w których przestrzeń do wypowiedzi dostają transfobiczne pseudofeministki. Kolejne publikowane teksty normalizują transfobiczne postawy, począwszy od wywiadów z Urszulą Kuczyńską i Kayą Szulczewską, przez list domniemanej zatroskanej matki i bełkotliwy tekst Piotra Głuchowskiego vel „osoby z jądrami”, a kończąc na opublikowanym w sobotę 31 lipca 2021 r. na łamach magazynu „Wolna Sobota” przedruku tekstu Hannesa Steina „Utnij piersi, a potem się zobaczy”, recenzji książki „Nieodwracalne szkody” Abigail Shrier. Po prawdzie nie mamy pewności, czy to koniec. Przedruk tekstu Steina spotkał się z reakcją Fundacji Trans-Fuzja w postaci przesłanego do redakcji i upublicznionego listu Zarządu Fundacji. Na publikację tekstu zareagowało także wiele organizacji, kolektywów, indywidualnych osób wypowiadających się w obronie praw osób transpłciowych. W przesłanej do Fundacji Trans-Fuzja i upublicznionej odpowiedzi, „Gazeta Wyborcza” zapowiada kolejne „zaangażowane” teksty poświęcone transpłciowości. Biorąc pod uwagę dotychczasowe publikacje, nie wiemy, jak to rozumieć - obiecują czy straszą?

Cała odpowiedź redakcji „Gazety Wyborczej” i Magazynu „Wolna Sobota” na list wystosowany przez Zarząd Fundacji Trans-Fuzja jest skandaliczna. Uważamy ją za gest wywrócenia stolika, przy którym „Wyborcza” chciała się z nami spotkać, by wspólnie szukać sposobów uzdrowienia sytuacji, naprawienia przez „Wyborczą” wyrządzonych przez nią do tej pory szkód i edukować się w temacie transpłciowości. Zarówno wcześniejszy list Zarządu Fundacji Trans-Fuzja, jak i odpowiedź redakcji „Gazety Wyborczej” i Magazynu „Wolna Sobota” dołączamy poniżej do niniejszego listu otwartego i zachęcamy do zapoznania się z nimi przed przejściem do dalszej części tego tekstu.

Wcześniejsze transfobiczne publikacje w „Gazecie Wyborczej” i na stronie Gazeta.pl spotykały się już z odpowiedzią aktywistycznej społeczności. Najbardziej widoczną i szeroką reakcją był niewątpliwie list otwarty przygotowany w styczniu 2021 r. przez Lobby LGBTQ, pod którym widnieje dziś niemal 1200 podpisów i za którym poszła konferencja prasowa pod siedzibą Agory w Warszawie. Naszą odpowiedzią na kryzys, który wówczas „Wysokie Obcasy” i „Gazeta Wyborcza” same sobie wywołały, było też przeprowadzone przez kadrę Fundacji Trans-Fuzja spotkanie z redakcją „WO” i dziennikarzami_rkami z innych redakcji „Gazety Wyborczej”, poświęcone transpłciowości, kwestiom inkluzywnego języka i zjawiska określanego jako TERF. Złożona wówczas przez szefową serwisu Wyborcza.pl Aleksandrę Sobczak zapowiedź szkoleń została przez transpłciową społeczność przyjęta z wyczekiwaniem i ostrożną nadzieją, że takie szkolenia przyniosą efekt. Dziennikarze_rki nie muszą wiedzieć wszystkiego - gorzej, jeśli wykazują skłonność do tego, by przyznanie się do błędu traktować jako uchybienie dla ich pozycji komentatorek_rów społecznej rzeczywistości. Dodajmy - rzeczywistości, która nie jest ich życiową codziennością i wypadałoby słuchać osób, które mają coś więcej do powiedzenia lub dotyczą bezpośrednio ich życia. Dziś już wiemy, że efekt przeprowadzonego spotkania jest żaden.

O skali niezrozumienia sytuacji po stronie „Gazety Wyborczej” najlepiej świadczy odpowiedź redakcji. Wpisuje się ona w ciąg tłuczenia się od ściany do ściany, między opowiadaniem się po stronie wykluczanej społeczności i unieważnianiem tego chwilę później poprzez dawanie transfobicznym pseudofeministkom kolejny raz przestrzeni do demonizowania osób transpłciowych i rozniecania atmosfery nienawiści i sztucznego zagrożenia.

Społeczność, która w Polsce doświadcza wielkiej skali uprzedzeń, przemocy, dyskryminacji i represji, dodatkowo musi mierzyć się obecnie z importowaną z krajów Europy Zachodniej i USA transfobią opakowaną w pseudofeminizm, czyli z terfizmem. Siłę napędową terfizmowi zapewniły nazwiska kilku czołowych aktywistek, które przez lata ugruntowały swoją pozycję działaczek równościowych i dziś wykorzystują ją do nakręcania nagonki na osoby trans. „Wyborcza” tym czołowym terfkom dała widoczność, a terfizm traktuje jak merytoryczny głos w dyskusji. Ze strony „Gazety Wyborczej” spotykamy się z całkowitym ignorowaniem faktu, że nie jest to żaden głos w żadnej dyskusji, tylko kolejne wydanie transfobicznej mowy nienawiści i języka wykluczenia. Kolejny raz osoby cispłciowe próbują dyktować dyskurs tego, czym jest transpłciowość i czego społeczność potrzebuje,

Taki przekaz trafia w Polsce na bardzo podatny grunt. Jest tym bardziej niebezpieczny, gdy jest zakamuflowany jako troska o nastoletnie dziewczynki, którym rzekomo coś grozi ze strony trans aktywistów_tek (i to w sytuacji, kiedy w ogóle nie mówimy o dziewczynkach, tylko młodych osobach odkrywających, że są transpłciowymi mężczyznami czy osobami niebinarnymi), i o cispłciowe kobiety, którym rzekomo zagrażają kobiety transpłciowe. Dokładnie w takim tonie utrzymany jest przedrukowany na łamach “Wolnej Soboty” tekst z “Die Welt”. Tymczasem w redakcyjnym procesie selekcji tekstów został on potraktowany jako ciekawa i wnikliwa perspektywa na rzekomy problem “pochopnej” tranzycji. Zabrakło tutaj dziennikarskiej wnikliwości i przyjrzenia się, jak tak naprawdę wygląda rzeczywistość życia osób transpłciowych.

O tym, jak poważnego zaniedbania dopuściła się redakcja, najlepiej świadczy osoba autorki „Nieodwracalnych szkód”, jej upodobanie do podpierania się pseudonaukowymi źródłami i bogata sieć jej powiązań z fundamentalistycznymi organizacjami, które za cel obrały sobie prawa osób LGBTQIAP, prawa reprodukcyjne i prawa człowieka w ogólności. Dziennikarskie śledztwo za redakcję „Gazety Wyborczej” przeprowadzili_ły Nina Kuta i Dag Fajt, a z jego rezultatami zapoznać się można w tekście „Ku zaskoczeniu absolutnie nikogo, Gazeta Wyborcza ponownie opublikowała transfobiczny tekst”, dostępnym pod adresem https://tranzycja.pl/publikacje/kolejny-transfobiczny-tekst-wyborczej/. Z tekstu tego dowiadujemy się m.in., że Shrier swoją obrzydliwą i nienawistną publikację oparła na pseudobadaniach Lisy Littman, twórczyni koncepcji “nagle pojawiającej się dysforii płciowej”. Jak piszą Nina Kuta i Dag Fajt, „trzy dni przed publikacją tekstu Steina w Gazecie Wyborczej, największa północno-amerykańska koalicja wydziałów uniwersyteckich i organizacji zrzeszających psychologów CAAPS (Coalition for the Advancement & Application of Psychological Science) wydała oświadczenie, w którym jasno postuluje pozbycie się diagnozy ROGD z praktyki medycznej ze względu na brak jakichkolwiek rzetelnych badań i empirycznych dowodów na jej istnienie”. Za podstawę całej koncepcji posłużyły Littman rozmowy z transfobicznymi, nieakceptującymi swoich dzieci rodzicami. Same osoby transpłciowe nie dostały tu prawa głosu.

Tej wiedzy zabrakło redakcjom „Gazety Wyborczej” i Wolnej Soboty”, ale tak duże medium nie jest w stanie niczym się usprawiedliwić w tej sytuacji. Zresztą, usprawiedliwiać się redakcja „Gazety Wyborczej” nie próbuje, za to w odpowiedzi na list Trans-Fuzji okopuje się na stanowisku, że rzetelnie zajmuje się doniosłym społecznie tematem. W ten sposób redakcja jedynie się kompromituje - być może świadomość ta przyjdzie wraz z publikacją naszego listu, ale nie jest to coś, na co jeszcze byśmy liczyły_li.

W przesłanej do Fundacji Trans-Fuzja odpowiedzi zabrakło z kolei odniesienia się do naszych argumentów. Zamiast tego dostały_liśmy pouczenie o niuansach rzeczywistości, których, tak najwyraźniej redakcja „Gazety Wyborczej” przypuszcza, nie dostrzegamy. Temat detranzycji Fundacja Trans-Fuzja poruszała w kontrze do tego, jak jest on w zmanipulowany sposób prezentowany przez terfki pokroju Abigail Shrier. W odpowiedzi Mai Heban na przedruk tekstu Steina znalazło się wnikliwe przyjrzenie się kwestii detranzycji. “Gazeta Wyborcza” tymczasem podąża za zmanipulowanymi danymi i statystykami wykorzystywanymi do straszenia, szczucia i odbierania samostanowienia osobom transpłciowym i niebinarnym.

W odpowiedzi nadesłanej do Fundacji Trans-Fuzja czytamy: „Tekst "Die Welt" opisuje książkę i zjawisko. Spokojnie i rzeczowo. Przedstawia stanowisko osób trans i ich perspektywę, jasno mówi, że odrzucają tę książkę. Wspomina o dyskryminacji osób trans na całym świecie, jak również o afiliacjach autorki książki mogących wpływać na jej perspektywę”. Nie wiemy, czy czytali_łyśmy ten sam tekst. „Odrzucenie” książki przez osoby transpłciowe w tekście Steina jest podane w formie uhonorowania Shrier tytułem „najbardziej niebezpiecznej kobiety w Ameryce”. Zaiste, spokojnie i rzeczowo, na poziomie spokoju i opanowania bijącego z samego tytułu tekstu Steina.

Wśród nas, aktywistek_tów działających na rzecz transpłciowej społeczności i osób zajmujących sojusznicze stanowisko, są też osoby związane na co dzień z mediami. Nawet jeśli nie zajmujemy się dziennikarstwem zawodowo, to bardzo dobrze zdajemy sobie sprawę z siły oddziaływania mediów. Przynależąc do marginalizowanej grupy, wpływ ten odczuwa się bardzo realnie i często bardzo dotkliwie, bowiem pisanie o grupach marginalizowanych w tonie sensacji, paniki moralnej i symetryzmu udającego roztropny dystans do różnych stron sporu jest pokusą łatwego nabicia wyświetleń i zwiększenia nakładu.

W przypadku “Gazety Wyborczej” możemy mieć obecnie jak najgorsze zdanie o tym, jak redakcja rozumie misję mediów i odpowiedzialność za słowo. Medium, któremu podobno “nie jest wszystko jedno”, podąża za chwytliwymi tematami i klimatem społecznym, jak widać, także wtedy, gdy w ten sposób dołącza do szczucia na marginalizowaną grupę. “Wyborcza” nie ma przy tym komfortu, jakim cieszą się media otwarcie transfobiczne i zasłania się tutaj podejmowaniem ważnego tematu “Zważywszy na ów drastyczny i często nieodwracalny charakter, warto wspomnieć również o tych kilku procentach [osób decydujących się na detranzycję]. Również dla świadomości, że sprawy tak intymne, a jednocześnie publiczne, w sensie wpływu na postawy, opinie obywateli, nigdy nie są tak proste, jak chciałoby się uważać.” - czytamy w odpowiedzi “Wyborczej”. Nie wiemy, czy redakcja liczyła, że w ten sposób przekona nas do swoich dobrych intencji, ale jeśli tak, to nie wyszło.

W poprzednim liście Fundacji Trans-Fuzja nie bez powodu znalazło się odwołanie do artykułu ks. Oko, który „“Gazeta Wyborcza” opublikowała w roku 2005, po czym dokonała zbiorowego redakcyjnego wyparcia tego faktu. „“Wyborcza” zapewne nie traktowałaby transfobicznych popisów najwyższych urzędników państwowych, prorządowych mediów czy któregoś z biskupów jako merytorycznych wypowiedzi. Czemu inaczej jest z terfizmem? Mamy wrażenie graniczące już z pewnością, że redakcja „Gazety Wyborczej” idzie tutaj po linii schlebiania społecznym nastrojom dla zapewnienia sobie zasięgów i sprzedaży. A że transfobia jest w Polsce w dalszym ciągu bardziej akceptowalna niż homofobia ks. Oko, to redakcja “Wyborczej” ma poczucie, że może sobie na to pozwolić bez wizerunkowych strat.

Transfobia, jak wszystkie inne wyrazy nienawiści do grup mniejszościowych, nie jest czymś, co opisuje człowieka, który ją głosi, ale jego/jej akcje. Dlatego nie można zadeklarować „nie jesteśmy transfobami" i iść dalej w świat, dając, wielokrotnie, platformę transfobicznym ideom na łamach swojej gazety. Jeżeli chce się mieć opinię transinkluzywnego medium, należy to pokazać poprzez swoje czyny: publikowanie rzetelnych artykułów o sytuacji osób transpłciowych w Polsce i na świecie, nie nagłaśnianie terfowskiego dyskursu, niedawanie platformy na transfobiczne treści, które nie dość, że spłycają zjawisko detranzycji, to narażają osoby trans na ogromny backlash społeczny. „Nie jesteśmy transfobami” słyszymy dostatecznie często, by traktować jako czerwoną flagę i wstęp do tego, co usłyszymy zaraz potem i co tę sojuszniczą deklarację zaneguje. „Gazeto Wyborcza”, od powiedzenia „nie jesteśmy transfobami” może poprawi Wam się samopoczucie, ale sojusznicze super moce na Was od tego nie spłyną.

List Zarządu Fundacji Trans-Fuzja powstał w odpowiedzi na tekst, którego nie mogły_liśmy zignorować. Odpowiedź redakcji na nasz list nie odnosi się do realiów życia osób transpłciowych. Jesteśmy pod wrażeniem, że redakcja uznała tak obraźliwe, butne i nieprofesjonalne stanowisko za warte opublikowania. Pozostaje nam zaapelować do „Wyborczej”, by nie spełniała swojej zapowiedzi publikowania kolejnych „zaangażowanych” tekstów o transpłciowości.

Organizacje pozarządowe, grupy nieformalne, media

1. Trans-Fuzja, Fundacja na rzecz Osób Transpłciowych

2. Aborcyjny Dream Team

3. Akcja Socjalistyczna

4. Angry Trans - "Lifyen"

5. Centrum Praw Kobiet

6. Centrum Terapii Haak

7. Dumni i Wściekli

8. Edinburgh Queer Collective

9. emijaponka.pl - blog

10. Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny

11. Federacja Znaki Równości

12. Food Not Bombs Gdynia

13. Fundacja Akceptacja

14. Fundacja Droga Kobiet

15. Fundacja Feminoteka

16. Fundacja Finea

17. Fundacja Głosuj na Kobietę

18. Fundacja Interakcja

19. Fundacja PROMENADA

20. Fundusz dla Odmiany

21. Fundusz Solidarnościowy im. Milo Mazurkiewicz

22. Grupa Nieustającej Pomocy

23. Grupa Ponton

24. Ka – transpłciowa dziewczyna

25. Kampania Przeciw Homofobii

26. Kolektyw Marsz Równych (podmiot organizujący Marsz Równych w Gdyni)

27. Kolektyw Niebinarnego Ciepła

28. Kolektyw Szpila

29. Kolektyw Tęczowe Koziołki

30. Lokalni Poznańscy Voguerzy

31. Manifa Lublin

32. Młodzi Razem

33. My, Rodzice Stowarzyszenie matek, ojców i sojuszników osób LGBTQIA

34. Nowa Lewica Kutno

35. Olsztyński Marsz Równości

36. Parada Równości

37. Porozumienie Kobiet 8 Marca

38. Queer Nad Odrą

39. Queerkolektyw Kopciuszkowo

40. Rada Języka Neutralnego / zaimki.pl

41. Radykalny symetryzm

42. Sex Work Polska

43. Spółdzielnia Praktyk Wywrotowych

44. Stop Bzdurom

45. Stowarzyszenie Fabryka Równości

46. Stowarzyszenie Lambda Warszawa

47. Stowarzyszenie Miłość Nie Wyklucza

48. Stowarzyszenie na Rzecz Osób LGBT Tolerado

49. Stowarzyszenie Tęczówka

50. Tęczowa Częstochowa

51. TęczowePogotowie.pl

52. Tęczowy Białystok

53. TransNews (fb)

54. tranzycja.pl

55. Wielka Koalicja za Równością i Wyborem

Podpisy indywidualne

1. Agata Adamczuk, przyjaciółka aborcyjna

2. dr inż. Anna Adamczyk, feministka, programistka, analityczka

3. Gocha Adamczyk z Leeds

4. Renata Adamowicz

5. Grzegorz Antoszewski

6. Katarzyna Augustynek

7. Marta Badowska

8. Jakub Barankiewicz

9. Betty Q, performerka, pedagożka

10. Ewka Błaszczyk, aktywistka na rzecz praw człowieka

11. Aleksandra Błońska, psychiatra

12. Krzysztof Bogusz, psychiatra

13. Natan Borczuch

14. Zośka Borucińska, LAS RĄK

15. Kinga Boruń

16. Natalia Broniarczyk - Aborcyjny Dream Team, ISNS UW

17. Andrzej Broniarek

18. Nikola Broyak, blog "Polecam poczytać transa"

19. Aleksandra Brzoza, Razem Świętokrzyskie/Młodzi Razem

20. Dawid Bujak

21. Magdalena Buła, aktywistka społeczna

22. Jan Burek

23. Patrycja Burghardt

24. Małgorzata Büthner-Zawadzka, dr nauk humanistycznych

25. Mariusz Butrykowski

26. Agata Bzdyń, radczyni prawna

27. Agnieszka Całka

28. Karolina Cecot, tatuatorka

29. Małgorzata Chojniak, cis osoba

30. Oktawiusz Chrzanowski

31. Filip Chudy, Akcja Socjalistyczna, Lewica Razem

32. Sylwia Chutnik-

33. Agata Chyżewska - Pawlikowska, Fundacja Nie Tylko Matka Polka, Toruńska Brygada Feministyczna, Toruński Strajk Kobiet

34. Mariusz Chyżyński

35. Weronika Ciałowicz - dziennikarka kulturalnemedia.pl

36. Kazimierz Cichoń, ilustrator

37. Karolina Cieślik-Jakubiak, osoba sojusznicza

38. Krzysztof Cieślik

39. Baś Cygan - Femikotki

40. Klara Cykorz

41. Michał Cyruchin

42. Maja Czepiel

43. Dag Fajt, osoba aktywistyczna

44. Monika Dąbrowska

45. Paweł Dembowski, tłumacz, członek Rady Języka Neutralnego

46. Iza Desperak

47. Agnieszka Drwal, osoba wspierająca i matka transpłciowego syna

48. Maciej Dubowski, psycholog

49. prof UAM, dr hab. Julia Durzyńska

50. Anna Dymarczyk, redaktorka WTV.pl

51. Wiktor Dynarski, Ośrodek Badań Społecznych nad Seksualnością, Uniwersytet Warszawski

52. Miłosz Dziedziak - psycholog

53. Anna Dzierzgowska, nauczycielka

54. Agata Dziuban, socjolożka

55. Teresa Fazan

56. Alicja Fidowicz

57. Oliwia Florek

58. Justyna Galant

59. Luca Gaszyński

60. Jolanta Gawęda

61. Jakub Gawron, Atlas Nienawiści

62. Urszula Gawrych

63. Angela Getler, redaktorka Transnews, autorka Tęczowej Flagi Polski

64. Karolina Gierdal

65. Jo Ash Gierzyńskx, Akcja Socjalistyczna

66. Martyna Gitalewicz

67. Maja Głogowska

68. Joanna Głuszek, Tęczowy Białystok

69. Anna Tess Gołębiowska, dziennikarka, aktywistka, członkini Rady Języka Neutralnego

70. Marta Gołębiowska

71. Agnieszka Gonera

72. Magdalena Gortatowska

73. Anna Górska

74. Gabi Grela (ono/jego), osoba członkowska kolektywu Nowa Fala Aktywizmu

75. Karolina Grenda, członkini kolektywu "Rada Języka Neutralnego"

76. Sybil Grzybowskie, kolektyw Rada Języka Neutralnego i Inicjatywa 8 marca

77. Joanna Gzyra-Iskandar, Fundacja Instytut Spraw Społecznych

78. L. Hadder

79. Agnieszka Itner - rzeszowska aktywistka, Lewica Razem

80. Agnieszka Iwańska

81. Aleksander J.L.

82. Magda Jacoń

83. Wiktoria Jacoń - aktywistka

84. Magdalena Jakubiak

85. Grzegorz Jezierski

86. Maria Jopyk-Misiak

87. Maja Heban

88. dr Zuzanna Hertzberg - artystka, aktywistka

89. Emilia Heuchert

90. Feliks Iwanczenko

91. Magdalena Jacoń

92. Anna Janiak-Woźniak

93. Alex Nadia Janiczak

94. Kinga Janik-Koncewicz

95. Ingeborga Janikowska-Lipszyc

96. Piotr Jankowski - wiceprezes Tolerado, członek Gdańskiej Rady ds. Równego Traktowania

97. Emilia Japońska

98. Adrian Jasiński, członek Stowarzyszenia Demokraci Ziemi Sanockiej

99. Olga Jaskulska

100. Marcin Jaworek - członek zarządu, generał Homokomanda

101. Idzie Jurczak, osoba aktywistyczna, psycholożka

102. Zu Jusińska

103. Dominika Kaczmarek

104. Lidia Kaczmarek

105. Max Kaczmarek

106. Anna Kamionowska, nauczycielka

107. Filip Kamionkowski

108. Jerzy Kamionowski

109. Barbara Kapelińska

110. Zbigniew Kapeliński

111. Zofia Kardasz - psycholog, psychoterapeuta

112. Ewa Kata

113. Julia Kata, Starsza Managerka Wykonawcza, Fundacja Trans-Fuzja

114. Kate's Queerdom

115. Fryderyk Kądziela

116. Michał Kątny - aktywista

117. Karolina Kiembłowska - lekarka

118. Paweł Klebba, osoba członkowska Lewicy Razem

119. Max Klementow

120. Piotr Klepak

121. Maria Kniaginin-Ciszewska

122. Paweł Knut, adwokat

123. Jacek Kochanowski - profesor Uniwersytetu Warszawskiego

124. Anna Kociszewska, architektka wnętrz

125. Jakub Kocjan, Akcja Demokracja, Studencki Komitet Antyfaszystowski

126. Piotr Jan Kolasiński, sojusznik

127. Ali Kopacz

128. Irena Kopocińska

129. Adam Kościelak, członek Lewicy Razem

130. Paweł Koślacz nauczyciel, aktywista

131. Jędrzej Kowalewski

132. Tomasz Kowalewski

133. Agata Kowalska, dziennikarka OKO.press

134. Orestes Kowalski - Everyday Hero

135. Monika Kozakiewicz

136. Bogumiła Kółkiewicz

137. Maria Krawczyk, sojuszniczka osób LGBT+, psychoterapeutka, Gabinet Otwarty

138. Agata Kreska

139. Elias Król - mężczyzna transpłciowy, założyciel grupy edukacyjnej na facebooku Transylwania - baza wiedzy

140. Karolina Kubik

141. Ewelina Kucharz

142. Artur Kula, aplikant adwokacki

143. Nina Kuta, TransGrysy

144. Kamil Kuzak, osoba członkowska Lewicy Razem

145. Laura Kwoczała

146. Maria L., czytelniczka "Gazety Wyborczej"

147. Piotr Laskowski

148. Katarzyna Lewandowska

149. Linus Lewandowski - członek zarządu, generał Homokomanda

150. Joanna Lewicka - studentka seksuologii

151. Miko Lipiński, redaktor, wPunkt

152. Adam Lipszyc

153. Rony Ariel Lis – aromantyczny aktywista, osoba członkowska Rady Języka Neutralnego i Periquito LGBTQIA

154. Maciej Liskowacki - członek zarządu, generał Homokomanda

155. Teo Łagowska

156. Alina Łazewska

157. Agnieszka Łuczak, Płock

158. Patrycja Machaj, osoba sojusznicza

159. Kamil Maczuga, Atlas Nienawiści

160. Norbert Madura, Młodzi Razem

161. Aleksandra Magryta

162. Wiktoria Maik

163. Bartosz Majer, działacz Młodych Razem i Lewicy Razem

164. Aleksandra Malita

165. Justyna Manarczyk

166. Maciek Mandelt, Stowarzyszenie Nomada

167. Katarzyna Marzęda (ona/jej), lekarka stażystka, sojuszniczka, osoba queerowa

168. Piotr Masierak, dziennikarz, artysta, były pracownik GW

169. Rafał Maszkowski

170. Klarens Matusiak (on/jego), osoba niebinarna studiująca psychologię

171. Oliwia Matuszewska

172. Joanna Mazur

173. Anna Mazurczak, adwokatka

174. Ryan McLeod, aktywista, społecznik, emigrant, opiekun środowiskowy

175. Kinga Michalska, fotografka

176. Oskar Mieczkowski, działacz Polskiej Partii Socjalistycznej

177. Misia Joachim - Drag Performerka, Club Kid, aktywistka LGBTQ pracującą jako makijażystka

178. Szymon Misiek, językoznawca, doktorant w Instytucie Anglistyki UW, członek kolektywu "Rada Języka Neutralnego"

179. Maciej Misiorny, Warszawa

180. Agata Młynarczyk-Burek - sojuszniczka i psycholog

181. Magdalena Morawik

182. Izabela Morska

183. Ewelina Negowetti

184. Michał Negowetti

185. Szymon Niemiec

186. Maksymilian Nowicki

187. Artur Nowrot

188. Bebe Ogłoza, animatorka i ilustratorka

189. Artur Olchowy

190. Monika Oleksicka-Baran

191. Lu Olszewski - aktywistka, asystentką społeczna posłanki Agnieszki Dziemianowicz-Bąk

192. Bogna Ostrowska

193. Zyta Ostrowska

194. Hubert Pacioch, Akcja Socjalistyczna

195. Urszula Pado

196. Magdalena Pająk

197. Archie Pałka, osoba członkowska Rady Języka Neutralnego

198. Julia Pankiewicz, lekarka stażystka

199. Katarzyna Paprota, działaczka, publicystka

200. Arek Parker

201. Joanna Petruczenko

202. Jakub Piaskowski_a

203. Anna Pietrucha

204. Joanna Pietrzak

205. Karolina Pietrzykowska, lekarka stażystka

206. Monika Piłat

207. Zuzanna Piontke, Bezpestkowe

208. Maria Pisarek

209. Przemysław Płochocki

210. Elżbieta Podleśna, psycholożka, aktywistka równościowa

211. Wiola Popiołek

212. Paweł Preneta - Akcja Socjalistyczna, Atlas Nienawiści

213. Andrea Prusinowsku – kolektyw Rada Języka Neutralnego

214. Barbara Przygoda

215. Miłosz Przepiórkowski - członek zarządu Lambda Warszawa

216. Marta Puczyńska

217. Przemysław Pyszlak

218. Michał Radecki

219. Maciek Rauhut, aktywista społeczny

220. Patryk Reczulski (ono/jego)

221. Karolina Rogaska, dziennikarka

222. Anna Rohde

223. Małgorzata Rohde

224. Marek Rozpłoch

225. Martyna Równiak

226. Małgorzata Rybak

227. Maria Ryll

228. Tomasz Sarosiek - członek zarządu, generał Homokomanda

229. Kaja Siczek

230. Carmen Siekierzycka

231. Ewa Siekierzycka

232. Klara Sielicka-Baryłka

233. Magda Skawina, studentka dziennikarstwa

234. Ida Skucińska

235. Dorian Słodkowski

236. Claudia Snochowska-Gonzalez

237. Aleksandra Sobańska - wiceprezeska Stowarzyszenia Fabryka Równości

238. Caroline Alyssa Sobocińska

239. Michał Sokołowski

240. Ame Sokólski

241. Małgorzata Sroka

242. Bart Staszewski

243. Gabriela Patrycja Surma, transpłciowa dziewczyna

244. Anna Staniorowska, malarka, historyczka sztuki i aktywistka klimatyczna

245. Anna Stężały

246. Piotr Strychalski

247. Agnieszka Stuczyńska - viceprezeska Stowarzyszenia Tęczówka

248. Piotr Sułkowski

249. Keri Szafir

250. Niki Szafir, Akcja Socjalistyczna

251. Tristane Szafir

252. Łaja Szkło, tekściarka

253. Niko Szlachta, osoba niebinarna i aktywistyczna

254. Ada Szpilka

255. Chrystian Szpilski

256. Jakub Szwedowicz

257. Anna Szydłowska

258. Magni Szymaniak

259. Anna Maria Szymkowiak, Prezeska Zarządu Fundacji Akceptacja

260. Wojciech Śliwa

261. Agata Śmiałkowska, Bezpestkowe

262. Dr Justyna Świdrak, Instytut Psychologii PAN & Institut d'Investigacions Biomèdiques August Pi i Sunyer (IDIBAPS)

263. Loss Święcicka

264. Joanna Świt, sojuszniczka, osoba queerowa

265. Aleksandra Taran

266. Bartek Tarnowski

267. Hela Teleżyńska

268. Irka Teleżyńska

269. Martyna Tokarska

270. Marta Tomaszewska

271. Radosław Trzęsicki

272. Alicja Tuszakowska

273. Anna Tyślerowicz

274. Marek Urbaniak, prawnik, działacz społeczny

275. Sebastian Walczak

276. Maciej Walczuk, Młodzi Razem

277. Jaśmin Wasiucionek

278. WdŻ dla zaawansowanych

279. Piotr Wierzbicki, tłumacz

280. Emilia Wiśniewska - prezeska Zarządu i koordynatorka rzecznictwa, Fundacja Trans-Fuzja

281. Adam Witkowski

282. Michał Woliński, grafik

283. Marcin Wolski

284. Olga Woźna - Gabinet Psychologiczny SIMUL, strona @psycholog.seksuolog na Instagramie

285. Marta Wróblewska

286. Gabriela Wysocka

287. Beata Zabłocka

288. Katarzyna Zajd

289. Szymon Znojek, zwykły człowiek

290. Szymon Zwierew

291. Agnieszka Żakowska

292. Magda Żmiejko, nauczycielka

293. Zofia Żółtek, doktorantka IH PAN

Publikujemy list Zarządu Fundacji Trans-Fuzja przesłany do redakcji Gazeta Wyborcza i magazynu "Wolna Sobota". Dla nas nie taka wolna, bo spędzamy ją na kontrowaniu transfobicznych bredni i pseudonaukowego bełkotu.

Zespole Redakcyjny „Gazety Wyborczej” i Magazynu „Wolna Sobota”,

Zwracamy się do Państwa w związku z opublikowanym na łamach “Wolnej Soboty”, magazynu “Gazety Wyborczej” przedrukiem opublikowanego przez WELT tekstu Hannesa Steina „Utnij piersi, a potem się zobaczy”, recenzji książki “Nieodwracalne szkody” Abigail Shrier. Chciały_libyśmy napisać w tym miejscu, że publikacja tego tekstu jest dla nas zaskoczeniem. Niestety, nie jest. Wpisuje się bowiem w trend użyczania przez “Gazetę Wyborczą” przestrzeni transfobicznym postawom, prezentowania praw osób transpłciowych jako zagrożenia dla praw cispłciowych kobiet, a często też ośmieszania osób transpłciowych opowiadających o swoich doświadczeniach.

Szesnaście lat temu “Gazeta Wyborcza” swoje łamy udostępniła ks. Dariuszowi Oko i jego artykułowi “Dziesięć argumentów przeciw”. Z pierwszej strony papierowego wydania po oczach biło stwierdzenie “Dla zdrowego rozumu akceptacja homoseksualizmu jest nie do przyjęcia”. Pozostało to na lata hańbą ciągnącą się za “Gazetą Wyborczą”, hańbą niełatwą do zmycia.

Tym razem w redakcyjnym procesie doboru tekstów zabrakło, zdaje się, jakiejkolwiek uwagi i przyjrzenia się, jaki tekst ma się ukazać na łamach “Wolnej Soboty”. W rezultacie magazyn “Gazety Wyborczej” dobrowolnie stał się tubą dla transfobicznej pseudonaukowczyni, która poparcia dla swoich tez szukała wśród transfobicznych rodziców. To właśnie oni bowiem, a nie same osoby transpłciowe, dostarczyli Abigail Shrier materiału do książki. Dokładnie ci rodzice, którzy swoje transpłciowe dzieci są gotowi zamknąć szczelnie w czterech ścianach, zaprowadzić do egzorcysty czy prędzej pobić, by wybić z głowy transpłciowość, niż zaakceptować. “Dzisiejsze nastolatki przeżywają w wielkiej samotności” - pisze Stein. I miałaby rację, gdyby tylko miała przy tym na myśli nastolatki spędzające ważne lata swojego życia w czterech ścianach z transfobicznymi rodzicami. Dla tych nastolatków transpłciowa społeczność i rzetelne źródła wiedzy dostępne także w internecie to nie zagrożenie - to szansa na zrozumienie siebie, znalezienie potrzebnego wsparcia, dotrwanie do samodzielności życiowej i możliwości decydowania o sobie.

Pozoru rzetelności książce Shrier i recenzji autorstwa Steina dodają statystyki. Zostały one jednak wykorzystane do straszenia i budowania atmosfery paniki moralnej - spójrzcie, jak wielu naszym córkom grozi trans aktywizm! Przy wielu zmanipulowanych danych, wykorzystywanych na poparcie uprzedzeń niewątpliwie nie zabrakłoby Państwu umiejętności właściwego rozpoznania stojących za nimi intencji. W tym przypadku potraktowaliście Państwo te statystyki bez namysłu. A rzeczywisty obraz zawarty w liczbach przynosi badanie z 2021 r., cytowane przez dziennikarkę i aktywistkę Maję Heban w odpowiedzi na Państwa tekst: “ponad 17 tys. ankietowanych osób transpłciowych mieszkających w Stanach Zjednoczonych 13,1 proc. w pewnym momencie dokonało detranzycji. Wśród tych osób 15,9 proc. podało powody "wewnętrzne", tj. wynikające z własnych odczuć, np. przekonania, że jednak nie są trans, a 82,5 proc. wskazało na przynajmniej jeden czynnik zewnętrzny jak presja otoczenia i transfobia. Po przeliczeniu widać więc, że zaledwie 2,08 proc. osób uczestniczących w badaniu wycofało się z tranzycji z powodów innych niż zewnętrzne.”

-

Teksty, które sami Państwo publikujecie, powinny Państwu wystarczyć za źródło wiedzy o terminologii i kwestiach językowych związanych z transpłciowością. Gdy mówimy osobach, którym przy urodzeniu przypisano płeć żeńską, a które odczuwają dysforię płciową i nie utożsamiają się z tą płcią, to nie mamy na myśli córek, dziewczynek, kobiet - a w taki sposób są one nazywane w tekście Steina i w książce Shrier. To misgendering - pojęcie, które również powinno już być Państwu znane, choćby po spotkaniu na temat transinkluzywnego języka, które dla Państwa zorganizowali_łyśmy.

Chcemy Państwu zwrócić uwagę na jeszcze jedną kwestię, pominiętą w przedrukowanym z “Die Welt” tekście - co nasuwa nam przypuszczenie, że z Państwa strony zabrakło przyjrzenia się dokładniej książce, której recenzję dopuścili_łyście Państwo do przedruku. “Nieodwracalne szkody” Abigail Shrier nosi podtytuł “The Transgender Craze Seducing Our Daughters”, czyli w wolnym tłumaczeniu “transpłciowe szaleństwo uwodzące nasze córki”. To kalka z rasistowskich wyobrażeń o czarnych mężczyznach uwodzących i gwałcących białe dziewczynki - wyobrażeń, które przez wiele dekad napędzały nienawiść, podsycały atmosferę linczu i prowadziły do prawdziwych linczów i zbrodni sądowych. Dziś klisza ta wykorzystywana jest przez transfobki zasłaniające się troską o dziewczynki. Państwo zaś, uczuleni już na rasizm i homofobię, w dalszym ciągu traktujecie transfobię jako coś, czego nie trzeba się wstydzić, zwłaszcza, gdy jest odpowiednio grubo przypudrowana pseudofeminizmem. To transfobia uzasadniona troską o dziewczynki, w której młodym osobom odbiera się prawo do decydowania o sobie. Warto zwrócić uwagę, że właśnie dziewczynkom Shrier odmawia samostanowienia, stawiając się na pozycji ich obrończyni, co dalekie jest od feministycznego myślenia, za to brzmi znajomo patriarchalnie.

Przypuszczamy, że dziś, w roku 2021, na łamach “Gazety Wyborczej” nie ukazałby się już artykuł autorstwa ks. Oko. Za to w dalszym ciągu widzimy, jak “Gazeta Wyborcza” staje się przestrzenią dla prób wywołania paniki moralnej.

Nazywanie Abigail Shrier “najbardziej niebezpieczną kobietą w Ameryce”, jakby miało to być wielkim hołdem dla niej, to nieporozumienie. Stowarzyszenia specjalistyczne i wydawnicze dystansują się od niej nie dlatego, że mówi jakąś niewygodną prawdę, lecz dlatego, że swoimi pseudonaukowymi tezami dostarcza paliwa transfobicznej nienawiści. Shrier stoi we jednym rzędzie z Gerardem van den Aardwegiem, Paulem Cameronem i im podobnymi pseudonaukowcami, których szkodliwą działalność opisywaliście Państwo w “Gazecie Wyborczej”.

Wielka część społeczności, na rzecz której Fundacja Trans-Fuzja działa, straciła już całe zaufanie do tego, że “Gazeta Wyborcza” będzie medium ważnym dla walki o prawa osób transpłciowych. Nie bez powodu - po każdym artykule czy wywiadzie oddającym nam głos, “Gazeta” dopuszcza do druku tekst w rodzaju “Dlaczego seksbiznes cieszy się z pognębienia lingwistki?” Piotra Głuchowskiego vel “osoby z jądrami”. Czasem jest to pogardliwa kpina, czasem artykuł sprawiający wrażenie poważnego - tak jak recenzja, której opublikowanie skłoniło nas do napisania do Państwa tego listu.

Uważamy, że jako redakcja dużego opiniotwórczego medium, mogli_łybyście Państwo w końcu ustalić jedną linię redakcyjną. Kształtowanie zniuansowego, pogłębionego obrazu społecznej rzeczywistości nie oznacza wychylania się raz w stronę wykluczanej społeczności, a raz w stronę jej opresorów. Narzędzia i powinność naprawienia wyrządzonych krzywd leży w tej chwili w pełni po stronie “Gazety Wyborczej”. Wsparcie w tym procesie z naszej strony - szkolenia, wypowiedzi osób reprezentujących Fundację Trans-Fuzja dla dziennikarzy_rek “Gazety” przygotowujących materiały poruszające temat transpłciowości, nasza gotowość konsultowania kwestii, w których mają Państwo wątpliwości - nie zastąpi Państwa pracy.

Mamy świadomość, że media w wielkim stopniu wpływają na opinię publiczną, ale równocześnie starają się podążać za jej potrzebami, upodobaniami i zmieniającymi się nastrojami. Czy jednak właściwe jest podążanie za i tak rozpowszechnionymi w polskim społeczeństwie transfobicznymi postawami, boleśnie odciskającymi swe piętno na życiu osób transpłciowych? Czy “Gazeta Wyborcza” ma być medium, które tym transfobicznym nastrojom dodaje wiatru w żagle? Odpowiedź na to pytanie pozostawiamy Państwu do przemyślenia w gronie redakcyjnym.

Zarząd Fundacji Trans-Fuzja

Problem zbyt pochopnej - przykro nam, jeśli słowo "pochopna" jest krzywdzące, ale w tych przypadkach każde może okazać się niewłaściwe - tranzycji istnieje. Dowodem są poważne dyskusje toczące się w - i to w mainstreamie medialnym i społecznym - krajach Zachodu. To prawda, zgodnie z liczbami przytoczonymi w liście fundacji Trans-Fuzja, problem jest niszowy, ale też tekst z "Die Welt" nie twierdzi, że to masowe zjawisko. To, co niszowe w skali makro, dla tej konkretnej jednostki, która znalazła się w owych nieco ponad 2 procentach, jest całościowym nieszczęściem.

Zważywszy na ów drastyczny i często nieodwracalny charakter, warto wspomnieć również o tych kilku procentach. Również dla świadomości, że sprawy tak intymne, a jednocześnie publiczne, w sensie wpływu na postawy, opinie obywateli, nigdy nie są tak proste, jak chciałoby się uważać.

Tekst "Die Welt" opisuje książkę i zjawisko. Spokojnie i rzeczowo. Przedstawia stanowisko osób trans i ich perspektywę, jasno mówi, że odrzucają tę książkę. Wspomina o dyskryminacji osób trans na całym świecie, jak również o afiliacjach autorki książki mogących wpływać na jej perspektywę.

Natomiast tytuł tekstu, który trafił do druku, rzeczywiście okazał się niefortunny i mógł być bolesny dla wielu osób. To nie było naszą intencją, lecz okazaliśmy się nie dość wrażliwi - układając mocny, wyrazisty nagłówek łatwo w tak czułej kwestii o niedelikatność.

"Wyborcza" wspierała i wspiera osoby trans. Nie jesteśmy transfobami. Redakcja "Wolnej Soboty" już szykuje kolejne teksty pióra naszych głęboko zaangażowanych w sprawę równości praw autorek i autorów. Będziemy - jak w każdej sprawie, za którą się bierzemy - zajmować się tematem wnikliwie i solidnie.

Redakcja "Wolnej Soboty"